Schilderkunst
Schilderkunst is de kunst van het schilderen. Hierbij wordt door een kunstschilder pigment (kleurstof) in een vloeibaar medium op een oppervlak (drager) aangebracht. Dat oppervlak is in het algemeen een op een spieraam opgespannen doek (canvas) gemaakt van linnen, katoen of halflinnen. De ondergrond kan ook van hout, papier, karton, steen, metaal of kunststof gemaakt zijn.
Het fundamentele verschil tussen schilderkunst en andere
tweedimensionale kunstvormen is dat schilderkunst werkt met in een
vloeistof (schildermedium) opgeloste (geëmulgeerde) pigmenten. Door
menging kunnen ontelbare nuances en schakeringen van kleur en
intensiteit bereikt worden. De lagen kunnen dun of dik (pasteus)
opgebracht worden. Schilderkunstige uitingen zijn vaak opgebouwd uit
meerdere transparante lagen en contrasterende kleurvlakken, terwijl
tekentechnieken en grafiek
in eerste plaats met lijnen werken en meestal direkt dekkend
uitgevooerd worden. De grenzen zijn soms niet scherp te trekken.
Bijvoorbeeld van een 'penseeltekening' is moeilijk te zeggen of het een
tekening is of een schildering.
Traditionele methoden en ondergronden
Tot de oudste uitingen van schilderkunst behoren de rotstekeningen. Muurschilderingen aangebracht in een natte kalklaag worden fresco's genoemd. Een oude techniek waarmee men glas in lood ramen kan maken is brandschilderen. Gebrandschilderd glas werd veel in kerken toegepast. Geschilderd aardewerk wordt majolica, plateel of faience genoemd. Een glasachtige massa in een dunne laag ter versiering aangebracht op een metalen voorwerp heet email. Kleine geschilderde illustraties in oude handschriften heten miniaturen. Religieuze op hout geschilderde voorstellingen heten iconen. Japan staat bekend om zijn kunstige Japans lakwerk,
dat bestaat uit talloze over elkaar heen aangebrachte laklagen op een
gevormde ondergrond van papier. Wordt de huid van het menselijk lichaam
als drager van de voorstelling gebruikt, dan spreekt men van bodypainting. Voorstellingen die met een naald met inkt onder de opperhuid worden aangebracht worden tatoeages
genoemd. Tenslotte kan een dichter 'schilderen' met beeldrijke
('bloemrijke') taal; dit wordt dichtkunst of poëzie genoemd. Af en toe
wordt wel eens een autocarrosserie beschilderd door een beroemde
kunstenaar.
Technieken en materialen
Er bestaan vele verschillende schildertechnieken, waarbij verschillende schildersmaterialen worden gebruikt. Voorbeelden van algemene schildertechnieken zijn de olieverftechniek en de aquareltechniek. Een vrij nieuwe methode is het werken met airbrush of spuitbussen.
Schildersmaterialen zijn bijvoorbeeld tempera, gouache, pigment, lijnolie, siccatief, vernis, beits, acrylverf, spieramen, linnen en diverse papiersoorten.
Gereedschappen en werktuigen
Schildergereedschappen zijn bijvoorbeeld kwasten, penselen, paletten, paletmessen, spantangen en nietpistolen. Een schildersezel
is een in hoogte verstelbaar werktuig, waarop de kunstschilder zijn
werkstuk kan plaatsen. Atelierezels zijn meestal zwaar uitgevoerd voor
de standvastigheid, voorzien van kleine wieltjes en een
verstelmechanisme. Veldezels, die bedoeld zijn voor het schilderen in
de buitenlucht, zijn vaak driebenig, lichtgebouwd en inschuifbaar en
inklapbaar.
|